استان
کهن و باستانی کرمانشاه با مساحتی برابر با 23167 کیلومتر مربع در غرب
کشور ایران زمین قرار گرفته است که از شمال به کردستان و از جنوب استان
لرستان و ایلام و از مشرق به همدان و از مغرب به سرزمینهای ایرانی کردستان
عراق محدود می باشد . کرمانشاه از شهرهای ارزشمند و تاریخی ایران زمین می
باشد .
مادهای ایرانی و تاریخچه کرمانشاه
برای
نخسیتن بار نام تیره آریایی ماد به نام آمادای در حملات آشوریان به نواحی
کردستان کنونی ذکر شده است . بنابراین سند تاریخی حضور مادها در کرمانشاه
و کردستان حداقل به بیش از 3000 سال پیش بازمیگردد که بیشتر در کوهستانهای
زاگرس بوده است . در حادثه سقوط نینوا و انقراض دولت آشور بدست هوخشتره
علل اصلی فتح آنجا اسبهای نیرومند سواره نظام ماد که در شهر باستانی
نیشایی تربیت شده بودند ذکر شده است . باستان شناسان و خاور شناسان از
زندگی دو طایفه پارس و کورد در این منطقه یاد کرده اند . استاد و دانشمند
فقید رشید یاسمی در کتاب مشهور "کرد و پیشینه نژادی او" آورده است :
کورد آن شعبه نژادی ایرانی است که حاصل برادری ماد و پارس أریایی می باشد
قوام
اقوام مهاجر آریایی در هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد در کوهسارهای
زاگروس سکونت گزیدند که سرانجام به تصرف بین النهرین انجامیده است . این
مهاجرت تاریخی به مهاجرت گوتی یا کاسی مشهور است . ذکر طوایفی که در زاگرس
سکونت داشته اند در کتیبه های سارگن پادشاه اکد که در سالهای 2030 تا 2048
قبل از میلاد بر جنوب بین النهرین حکم رانی میکرده است آمده است . در
اسناد اکدی از شخصی به نام آریزان نیز نام برده شده است . ساکنان این
منطقه شامل طوایفی به نام لولویی - گوتی - منابی - نایری - آمادا - پارسوا
می باشند . لولوبی ها از اجداد لرهای ایران هستند که در گذشته در سرپل
ذهاب و سلیمانیه کردستان عراق که بخشی از ایران بوده است سکونت داشته اند
. در سال 1200 قبل از میلاد شاه عیلام بر این طایفه غلبه می کند لولوبی ها
یا اجدا لرها در گذشته پادشاهی مقتدر به نام آنوبانی داشته اند . تکات
پالاسر که در سالهای 1115 تا 1100 شاه آشور که ارمنستان را فتح کرد ولی در
نبرد با سپاه راندوپس توفیقی بدست نیاورد و فقط توانست کوههای اورامانات
کردستان را تحت کنترل خود بگیرد .
کرمانشاه
در متون کهن پهلوی منجمله کارنامه اردشیر بابکان که مهم ترین سند پهلوی
جهان است به نام کردان شاه آورده شده است . کرمانشاه یا کردان شاه نامی
است که بهرام چهارم ساسانی به روی آن گذاشته است . بهرام شاه 11 سال بر
امپراتوری ساسانی شاهنشاهی کرد ( 388 تا 399 میلادی ) . سیستم حکومتی
ایران باستان به این گونه بوده است که تمامی شهرها شاهی از همان منطقه
داشته اند و همه شاهان زیر نظر شاه شاهان بوده اند که شاهنشاه نامیده می
شده بوده است . کتب باستانی ایران ساخت کرمانشاه را به طهمورث دیو بند
نصبت داده است . زبان کنونی مردامان کرمانشاه و کردستان بدون هیچ شک و شبه
ای از پهلوی و اوستایی ایران گرفته شده است . مهم ترین سند ریشه پهلوی
زبان کوردی سروده های باباطاهر عریان شاعر بلند آوازه ایران است که به
لهجه محلی می باشد و از واژه های پهلوی یا همان کوردی امروزی استفاده کرده
است .
هنر مادهای کهن آریایی ایران
آثار
باستانی هر ملتی به منزله شناسنامه آن ملت است که بوسیله آن تاریخ
ملی،مذهبی و فرهنگی آن کشور شناخته میشود و نگهبانی و پاسبانی از آثار
هنری و باستانی از وظایف شخصی و فردی فراتر رفته است ، هنر مادها به ابعاد
گوناگونی گسترده است کتیبه های بسیاری پیرامون مدیا وجود دارد :در اوایل
سال 1325 ه.ش در منطقه ای در نزدیکی دهکده زیویه واقع در چهل کیلومتری شرق
شهرستان سقز گنجینه ای توسط دهقانان کشف شد که شهرت آن ظرف مدت مختصری بر
بازارهای جهانی عتیقه سایه می افکند و بدون رقیب سالها داغی بازار را حفظ
مینماید به تجربه ثابت شده که خارجیان شیفته آثار باستانی و هنری میباشند
و رفت و آمد به موزه ها یکی از سالمترین و مفیدترین سرگرمی های جوانان و
سایر اقشار در کشورهای خارجی می باشد و در آمد موزه های شخصی ارقام بسیار
مهمی از درآمد خیلی از کشور های جهان را تشکیل میدهد ، بنابراین طلای
زیویه مشتریهای فراوانی را به خود جلب نموده و خارجیان بر خلاف ما
ایرانیان که هنوز نام زیویه به گوش بسیاری از هم وطنان نرسیده است خیلی
زود با رویدادهای زیویه آشنا شدند و فهمیدند در یک گوشه از دنیا بزرگترین
گنج باستانی جهان کشف شده است و میکوشند اطلاعات جامع تری از چگونگی کشف
این گنج گرانبها و با ارزش بدست آورند نام زیویه سبب شد در دنیا نام
ایرانی و عظمت فرهنگ ایرانیان به سر زبانها بیفتد. اندره گدار در باب
ریویه و گنجینه آن بیان میدارد که این قلعه یا دژ که با تحقیق بسیار معلوم
شد متعلق به قوم ماناهاست بر فراز تپه ای منزوی قلعه واقع شده است که روی
آن دیوار ضخیمی از خشت دیده میشود ،دامنه های این تپه دارای شیب تندی
میباشد و در قسمت شرقی آن شیب کمتر است و محل خانه های مسکونی است و طی
حفاریهای غیر مجاز توسط اهالی روستای زیویه تشت برنزی که محتوی گنج بود به
دست آمد دو سال بعد پیش از آنکه اداره باستان شناسی ایران از این موضوع
مطلع شود تعداد زیادی از اشیاُ زرین و سیمین این گنجینه بوسیله قاچاقچیان
از ایران خارج شد و به مجموعه ها و موزه های اروپا و آمریکا راه یافت بدین
جهت نمی توان محققاً دانست که اشیا موجود در آن تابوت مفرغی (برنزی)چه
مقدار بوده است اشیاُ مختلف این گنجینه از نظر فنی و هنری به یکدیگر چندان
شباهتی ندارند برخی به سبک آشوری ،اورارتویی ،سیکای ،و مانایی میباشد
اداره باستان شناسی پس از اطلاع از این قضیه موفق شد قسمتی از این گنجینه
را بدست آورد و به موزه تهران منتقل کند . رمان گیرشمن در آخرین اظهار نظر
خویش اشیاُ اخیر را متعلق به هنرمندان مادی می داند که از 606 تا 550 پیش
از میلاد ناحیه محل اکتشاف جزو قلمرو حکومت آنان بوده است این گنجنه شامل
اشیایی از قبیل یک سینه بند که با تصاویر حیوانات و موجودات افسانه ای
زیست یافته و این حیوانات به طرف درخت زندگی که در وسط قرار دارد حرکت می
کنند ، یک دست بند مردانه ،یک غلاف خنجر ،یک گردن بند که از سرهای حیوانات
تشکیل شده و روی آن منبت کاری شده ،ظروف ،گوشواره ها و اشیاُ تزیینی از
طلا و نقره که اوج هنر آن دوران را یاد آور میشود .